Qua những bản Hiến pháp của nước ta cho thấy rõ nhà nước ta là nhà nước "của dân, do dân, vì dân" và "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra". Bước trên những chặng đường lịch sử dân tộc đã đi qua thì tất cả những điều trên ngày càng được củng cố, hoàn thiện. Tất cả quyền lực đều thuộc về nhân dân, khẳng định những điều đó mà nhà nước ta quy định rõ trong Hiến pháp về quyền làm chủ của nhân dân. Tuy nhiên, nhân dân không thể tự mình trực tiếp thực hiện những quyền ấy mà phải bầu ra người đại diện thực thi quyền lực nhà nước. Người đó là đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Chính vì vậy, khi đề cập đến chủ đề “Công tác phối hợp hoạt động của Đoàn ĐBQH với HĐND tỉnh Hải Dương” trước hết phải xác định đây là mối quan hệ gắn bó mật thiết, tác động qua lại với nhau và mối quan hệ giữa đại biểu dân cử với cử tri ở địa phương.

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Đại biểu Quốc hội và Đoàn ĐBQH; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu HĐND và HĐND đã được các Luật quy định như: Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân và các văn bản pháp luật có liên quan. Kế thừa những kết quả của các nhiệm kỳ trước, công tác phối hợp hoạt động của Đoàn ĐBQH với HĐND tỉnh Hải Dương trong những năm qua được gắn kết chặt chẽ trên các mặt công tác, gắn bó với địa phương và cử tri. Thường trực Tỉnh ủy, UBND, các sở, ban ngành, Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể và cử tri của tỉnh luôn quan tâm, theo dõi  hoạt động của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND và Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, tạo mọi điều kiện thuận lợi và góp ý kiến, kiến nghị với Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh. Kết quả công tác phối hợp hoạt động được thể hiện cụ thể như sau:

Thứ nhất: Trong công tác xây dựng pháp luật nhằm góp phần cùng với Quốc hội thể chế hoá đường lối của Đảng và Nhà nước, hoàn thiện hệ thống pháp luật và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Đoàn ĐBQH  chủ động phối hợp với Thường trực HĐND tỉnh, MTTQ tỉnh tổ chức các cuộc hội thảo, khảo sát, tọa đàm đóng góp ý kiến đối với các dự án luật trình Quốc hội thông qua. Qua đó ghi nhận nhiều nội dung góp ý có cơ sở khoa học và thực tiễn báo cáo UBTVQH, tập hợp được nhiều tư liệu và tài liệu tham khảo cung cấp cho ĐBQH của tỉnh, từ đó giúp đại biểu nghiên cứu tham gia đóng góp xây dựng luật tại kỳ họp Quốc hội có chất lượng.

Thứ hai: Trong công tác tham gia ý kiến quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và 5 năm; quyết định về ngân sách, tổ chức bộ máy và nhân sự các cơ quan Nhà nước, về chủ trương thực hiện các công trình quan trọng của quốc gia, Đoàn ĐBQH đã chủ động tham khảo ý kiến của Thường trực HĐND và các Ban của HĐND tỉnh trước mỗi kỳ họp Quốc hội, làm cơ sở cho Đoàn ĐBQH tham gia ý kiến được toàn diện và đảm bảo đúng đường lối, chủ trương của Đảng và tình hiện thực tế tại địa phương.

Thứ ba: Trong công tác giám sát, khảo sát là một trong những nội dung quan trọng. Trên cơ sở nội dung giám sát do Quốc hội ban hành, Đoàn ĐBQH  và HĐND tỉnh đều tham khảo, phân công lãnh đạo, Đại biểu Quốc hội và các Ban của HĐND tham gia các hoạt động giám sát, khảo sát do mỗi bên tổ chức, đảm bảo không chồng chéo, hỗ trợ, bổ sung cho nhau. Qua hoạt động giám sát, nhiều nội dung kiến nghị góp ý của Đoàn ĐBQH, HĐND tỉnh được Chính phủ, các Bộ, ngành trung ương và các cơ quan ở địa phương xem xét giải quyết, trả lời bằng văn bản.

Thứ tư: Trong công tác phối hợp tiếp công dân được thực hiện thường xuyên và định kỳ hàng tháng, việc phân loại, chuyển đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo đến các cơ quan chức năng để trả lời, giải quyết đảm bảo theo quy định của pháp luật.

Thứ năm: Hoạt động tiếp xúc cử tri được phối hợp chặt chẽ, nội dung, hình thức TXCT được đổi mới, từng bước mang tiếng nói và tâm tư, nguyện vọng của cử tri, các ngành, các cấp của tỉnh đến diễn đàn Quốc hội và HĐND, một số nội dung chất vấn của HĐND tỉnh cũng chính là những nội dung chất vấn của ĐBQH tỉnh chất vấn các thành viên Chính phủ và các Bộ, Ngành. Các kiến nghị của cử tri thuộc thẩm quyền của tỉnh cũng được Đoàn ĐBQH tập hợp và đề nghị UBND tỉnh và các Sở, ngành hữu quan xem xét giải quyết.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, trong công tác phối hợp hoạt động của Đoàn ĐBQH với HĐND tỉnh Hải Dương cũng còn có những hạn chế, khó khăn nhất định. Mặc dù có cải tiến trong việc tổ chức tiếp xúc cử tri, nhưng nhìn chung tình trạng “đại cử tri” vẫn còn phổ biến, số cuộc tiếp xúc cử tri ở cơ sở (xã, phường), tiếp xúc cử tri theo giới, ngành còn ít. Việc đeo bám, đôn đốc và theo dõi kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri còn hạn chế, chưa đạt yêu cầu như mong muốn, việc rà soát và giải quyết dứt điểm các vụ khiếu nại, tố cáo tồn đọng kéo dài... Chưa xác định cụ thể cơ chế phối hợp giữa Đoàn ĐBQH với HĐND, UBND các cấp trong việc giải quyết các kiến nghị của cử tri thuộc thẩm quyền địa phương để tránh trùng lắp.

Để công tác phối hợp hoạt động giữa Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh tiếp tục đi vào thực chất, hoạt động hiệu quả tôi xin đưa ra một số đề nghị sau:

Thứ nhất: Đối với Quốc hội, cần chỉ đạo các Ủy ban của Quốc hội, Ban Công tác Đại biểu chủ động rà soát các Luật: Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân và các văn bản pháp luật có liên quan để xem xét chỉnh sửa bổ sung cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Đồng thời, xem xét sửa đổi một số Luật chuyên ngành liên quan tới tổ chức bộ máy và hoạt động của chính quyền địa phương, theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII của Đảng và Nghị quyết của Quốc hội về việc tiếp tục cải cách tổ chức, bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Thứ hai: Tiếp tục đổi mới công tác tiếp xúc cử tri theo hướng đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND ứng cử ở cùng một địa phương kết hợp tổ chức chung một cuộc tiếp xúc cử tri để cử tri có thể phản ánh tất cả kiến nghị, tâm tư, nguyện vọng của mình. Nội dung thuộc trách nhiệm của địa phương, hay trung ương, các đại biểu theo nhiệm vụ của mình trao đổi, tiếp thu. Kết hợp được như vậy vừa đỡ tốn kém, vất vả cho công tác chuẩn bị, phục vụ, vừa tiết kiệm thời gian cho cử tri.

Thứ ba: Trong hoạt động giám sát Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh cần đẩy mạnh sự phối hợp để nắm bắt thông tin kịp thời. Các Ủy ban của Quốc hội giám sát ở địa phương cũng nên mời các đại biểu HĐND ứng cử ở đó cùng tham gia; ngược lại, HĐND khi giám sát cũng nên mời các đại biểu Quốc hội ứng cử tại địa phương tham gia. Việc này vừa là dịp tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa Quốc hội và HĐND, đồng thời tạo cơ hội để đại biểu nắm đầy đủ thông tin nơi mình ứng cử.

Thứ tư: Trên cơ sở chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và tình hình thực tế của địa phương, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh và Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh cần phối hợp chặt chẽ với các Bộ, Ngành trung ương, với Ủy ban nhân dân tỉnh trong việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội, an sinh xã hội và đảm bảo an ninh trật tự của địa phương.

Thứ năm: Tiếp tục nâng cao vai trò và trách nhiệm của Đoàn đại biểu Quốc hội và Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh trong chỉ đạo, điều hòa phối hợp hoạt động của các Ban, Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội, Văn phòng Hội đồng nhân dân tỉnh và các đại biểu dân cử; tạo điều kiện để các đại biểu kiêm nhiệm hoàn thành nhiệm vụ.

Sự gắn kết giữa cơ quan dân cử Trung ương và địa phương sẽ có tác động bổ khuyết cho nhau, thúc đẩy hiệu lực, hiệu quả và tính thực quyền của cơ quan dân cử. Khi có sự gắn kết, ĐBQH tranh luận trên nghị trường sẽ sâu sắc hơn bởi đã có được các thông tin, số liệu thực tiễn chính xác từ các đại biểu HĐND. Ngược lại, đại biểu HĐND, HĐND sẽ kế thừa những đổi mới, kỹ năng, phương thức hoạt động của Quốc hội, cùng trao đổi, sẻ chia, hỗ trợ nhau làm tốt hơn trách nhiệm người đại biểu đân cử. Sự gắn kết, thông suốt trong công tác phối hợp hoạt động giữa Đoàn ĐBQH và HĐND sẽ tăng cường sức mạnh của hệ thống cơ quan dân cử ở địa phương./.